مرکز تحقیقاتی بیماری‌های غیرواگیر

معرفی مرکز:

مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر (Non-Communicable Diseases Research Center)، در تاریخ 21/12/1395 به‌ منظور تولید شواهد موردنیاز برای سیاست‌گذاری‌های مؤثر و عادلانه در بخش سلامت تأسیس گردید. این مرکز به ریاست دکتر تابنده صادقی و به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، به همکاری با مراکز آموزشی و پژوهشی در این دانشگاه و سایر دانشگاه‌های کشور می‌پردازد.

برنامه استراتژیک:

ساختار برنامة راهبردی(استراتژیک) مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به شرح زیر است:

این برنامه، در برگیرنده  6 بخش اصلی است .

1-  تعیین چشم انداز(Vision)

2- تعیین مأموریت (Mission) 

3- اهداف اصلی (Goals)

4- اهداف عینی یا مقاصد (Objectives) 

5- تعیین فعالیتها (Activities) و برنامه عملیاتی (Action Plan) تا سال 1405

6- تحلیل SWOT:  نقاط قوت ( Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدها (Threats)

شوراهای پیش بینی شده در برنامه استراتژیک:

مهمترین رکن مرکز، شورای پژوهشی مرکز بوده و وظائف این شورا عبارتند از:

1.  تصویب خط مشی پژوهشی مرکز
2.   بررسی و تصویب گزارش سالانه فعالیتهای مرکز
3.  انتخاب و تصویب طرحها، نظارت و ارزیابی طرحهای مصوب، انتخاب ناظرین طرح ها
4.  تهیه آئین نامه های اجرائی  و ارائه آن ها به شورای پژوهشی دانشگاه
5.  تعیین برنامه های پژوهشی مرکز
6.  تعیین اولویتهای پژوهشی مرکز
7.  تعیین و پیشنهاد بودجه پژوهشی مرکز
8.  تصویب فرصت های مطالعاتی و کارگاه ها
9.  بازبینی و بررسی سالیانه برنامه استراتژیک و ارائه پیشنهادات به شورای پژوهشی دانشگاه

شورای پژوهشی مرکز:

این شورا مهمترین شورای مرکز پس از شورای پژوهشی دانشگاه است. 

این شورا متشکل از اعضای زیر می باشند:

الف: اعضای تمام وقت

1. دکتر تابنده صادقی- دانشیار پرستاری: عضو تمام وقت (ریاست مرکز )
2.  دکتر علی اسماعیلی ندیمی استاد قلب و عروق: عضو تمام وقت (معاون پژوهشی مرکز)
3. دکتر علیرضا وکیلیان استاد مغز و اعصاب: عضو تمام وقت
4. دکتر مجید کاظمی- استاد پرستاری: عضو تمام وقت

ب) اعضای نیمه وقت:

     1.دکتر زهراجمالی استادیار بیوشیمی بالینی

     2.دکتر زهرا جلالی استادیار بیوشیمی 

ج) اعضای پژوهشگر وابسته به مرکز :

1) دکتر فاطمه ایوبی- استادیار فیزیولوژی،

2) دکتر پروین خلیلی استادیار اپیدمیولوژی،

3) دکتر میترا عباسی فرد استادیار روماتولوژی،

4) دکتر سهیلا پورمعصومی استادیار بیولوژی تولیدمثل

5) دکتر نازنین جلالی استادیار نورولوژی،

6) دکتر علیرضا نظری دانشیار اورولوژی

7) دکتر  امیر مقدم احمدی دانشیار مغز و اعصاب: عضو تمام وقت

وظایف شورای پژوهشی:

1.    بررسی و ارائه راه حل مشکلات و تنگناهای مالی، پرسنلی و کاری مرکز و پیشنهاد راه کارها به شورای پژوهشی دانشگاه
2.     همکاری در تعیین رئیس مرکز و پیشنهاد آن به رئیس دانشگاه
3.     تدوین دستور العمل های مربوط به امور داخلی مرکز و پیشنهاد آن ها به شورای پژوهشی دانشگاه
4.     تدوین کل  بودجه درخواستی سالانه مرکز و ارائه پیشنهاد مربوطه به شورای پژوهشی دانشگاه 

وظایف رئیس مرکز:

رئیس مرکز بالاترین مقام اجرائی مرکز است و در حدود ضوابط قانونی و مصوبات شورای پژوهشی جهت اجرای وظائف و امور محوله اقدام می نماید.

اولویت های تحقیقاتی مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر 

الف- انجام پژوهش های بنیادی و کاربردی در زمینه بیماری های غیرواگیر و مرتبط با سلامت در بزرگسالان شامل:

1. بیماری های قلب و عروق ( شیوع، بروز، ریسک فاکتورها، پیامدها و مداخلات مرتبط)
2. سرطان ها ( شیوع، بروز، ریسک فاکتورها، پیامدها و مداخلات مرتبط)
3. سکته مغزی و بیماریهای مرتبط با سیستم مغز و اعصاب (شیوع، بروز، ریسک فاکتورها، پیامدها و مداخلات مرتبط)
4. اختلالات و بیماریهای روانی ( شیوع، بروز، ریسک فاکتورها، پیامدها و مداخلات مرتبط)
5. اختلالات کلیوی ( شیوع، بروز، ریسک فاکتورها، پیامدها و مداخلات مرتبط)

ب- بررسی بیماری های غیرواگیر در جوانان (به ویژه مطالعات مرتبط با اعتیاد و سوء مصرف مواد )

 ج- بررسی بیماری های غیرواگیر در مادران باردار و پیامدهای مادری و نوزادی آنها

د- انجام پژوهش های مرتبط با سلامت و  بیماری ها ی غیرواگیر  در زمینه های:

1. بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی در سطح جامعه
2. بهبود و ارتقا سبک زندگی گروههای در معرض خطر  بیماری های غیرواگیر
3. علل مرگ‌های زود‌هنگام در سطح جامعه
4. اعتیاد و سوء مصرف مواد در بزرگسالان و جوانان

چشم انداز مرکز: )Vision(

ماموریت مرکز: (Mission)

• ارائه شواهد، راهکارها و اتخاذ روش‌های نوآورانه
• فراهم نمودن زمینه و سازوکارهای لازم برای فعالیتها در حوزه‌های سنجش سلامت و مداخلات مرتبط با ارتقا سلامت در برنامه راهبردی خود
• انجام پژوهش های بین رشته ای و اپیدمیولوژیک
• هدایت و پشتیبانی مطالعه کوهورت اینده نگر رفسنجان(Rafsanjan Cohort Study)
• هدایت رساله های دانشجویی مرتبط با بیماریهای غیرواگیر
• فراهم سازی زیرساخت مناسب و با کیفیت پژوهش در دانشگاه و برقراری تعاملات ملی و بین المللی
• برگزاری کارگاه های مرتبط با پژوهش و ارایه مشاوره های تخصصی به دانشجویان و پژوهشگران
• حرکت در راستای مرجعیت علمی، همکاری و مشارکت های ملی و بین المللی برای انجام پژوهش های با کیفیت
• پاسخگویی مبتنی بر شواهد به سوالات مرتبط با فیلدکاری مرکز به سیاستگذاران و برنامه ریزان نظام سلامت

اهداف کلی: GOALS

چهار هدف اصلی  و راهبردی  برای این مرکز تعیین و عبارتند از:

G1 : بهبود کمی و کیفی تحقیقات مرتبط با بیماری های غیرواگیر در سطح دانشگاه و کشور

G2: هدفمند کردن تحقیقات در زمینه سلامت و بیماری های شایع در رفسنجان   

G3 : فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت توسعه تحصیلات تکمیلی از لحاظ تنوع رشته و تعداد دانشجو (پذیرش و پیشنهاد دانشجو دکترا تخصصی پژوهشی)

G4: فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت کاربردی کردن (تبدیل به محصول) نتایج تحقیقات مرکز برای تولید مواد و وسایل پزشکی و رفع کمبودها و تأسیس و ثبت حداقل یک شرکت دانش‌بنیان وابسته به مرکز

اهداف اختصاصی و مقاصد: (Objectives)

برای هر یک از اهداف، چند قصد یا منظور تعریف شدند و به عنوان) Objectives ،(O مشخص شدند. لذا هر هدفی می تواند چندین قصد و منظور داشته باشد که به صورت 1O و  2Oو… مشخص شده اند.

برای رسیدن به هر منظوری نیاز به چند فعالیت ) Activities (A است.

لذا هر O می تواند به فعالیتهای متعددی تقسیم شود مانند1 O1A3 ، O1A2 ، O1A و … 

آنچه در پی می آید اهداف، مقاصد و فعالیتها می باشند.

_G1: بهبود کمی و کیفی تحقیقات در زمینه بیماری های غیرواگیر

علوم پزشکی رفسنجان و کشور

_G1O1: افزایش بودجه و تعداد طرحهای پژوهشی به میزان حداقل 10% سالانه

_G1O1A1: فراخوان ارسال طرحهای تحقیقاتی مرکز بر اساس اولویتهای مصوب مرکز حداقل یکبار در سال.

- فراخوان بصورت نامه رسمی به اسامی اعضای هیئت علمی دانشگاه برای ارائه طرح ها اعلام خواهد شد.  

_G1O1A2: برآورد بودجه سالیانه فعالیتهای تحقیقاتی و زیرساخت سازی مرکز توسط شورای پژوهشی مرکز 

برای این منظور سالیانه تعداد 12 طرح تحقیقاتی جدید در هر سال در نظر گرفته می شود که حداقل هزینه هر طرح مبلغ 50 میلیون ریال بوده و در سال اول نیاز به حداقل 60 میلیون تومان و در سال های بعدی با افزایش 15 درصدی هزینه ها مجموعاً در طول دوره پنج ساله حدود 500 میلیون تومن نیاز می باشد.

_G1O1A3: برگزاری جلسات متعدد توسط اعضاء منتخب شورای پژوهشی و ریاست مرکز با افراد تامین کننده واقعی و احتمالی بودجه 

_G1O1A4: برای تعیین سرانه طرح های تحقیقاتی مرکز، هرساله بودجه طرح های تحقیقاتی مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. 

_G1O1A5: یکی از اصلی ترین معیارهای تخصیص بودجه به طرح های تحقیقاتی نتیجه ارزیابی طرح ها و محققین می باشد.

_G1O2: افزایش تعداد مقالات منتشرشده در مجلات معتبر بین المللی

 _{: G1O2A1} برگزاری کارگاههای علمی - عملی در زمینه مطالعات کمی و کیفی مرتبط با بیماریهای غیرواگیر ، انواع مطالعات اپیدمیولوژیک، مراقبت های پرستاری در بیماری های غیرواگیر

_G1O2A2: برگزاری و یا همکاری در برگزاری حداقل یک سمینار تخصصی در زمینه های مختلف مطالعات کوهورت برحسب اولویتهای پژوهشی تعیین شده در طول برنامه پنج ساله.

_{: G1O3} ایجاد ارتباط و بهبود سطح همکاریهای بین محققین این مرکز و مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی و شبکه های مرتبط داخلی و خارجی در زمینه سلامت و بیماری ها از طریق داشتن حداقل یک طرح تحقیقاتی مشترک بین این مرکز و مراکز داخلی و افزایش آن به میزان 10% درسال. 

_{: G1O3A1} تدوین آئین نامه اجرایی طرحهای مشترک با توجه به درنظر گرفتن اولویتها و ارائه آن به شورای پژوهشی دانشگاه

_G1O3A2: مرکز می تواند به طرحهایی که توسط محققین دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و به صورت مشترک با مراکز دیگر و یا غیر (داخلی) انجام می گیرد و جزء اولویت های مرکز می باشد بودجه کمکی ارائه نماید. 

_G2: هدفمند کردن تحقیقات در زمینه سلامت و بیماری های غیرواگیر شایع در رفسنجان  

_G2O1: ایجاد ساختار هماهنگ و هدایت گر در زمینه های علمی و پژوهشی مرتبط با سلامت و بیماری های غیرواگیر

_G2O1A1:ایجاد شوراها و کمیته های مختلف

_G2O2:   ایجاد نظام تحقیقات هدفمند در زمینه های سلامت و بیماری های غیرواگیر

_G2O2A1: تعیین شاخصهای سنجش اولویتهای پژوهشی در زمینه سلامت و بیماری ها در طی سه ماهه اول هر سال. 

G3: فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت توسعه تحصیلات تکمیلی از لحاظ تنوع رشته و تعداد دانشجو (پذیرش و پیشنهاد دانشجو دکترا تخصصی پژوهشی)

_G3O1:  دسترسی ازاد همه دانشجویان و اعضای هیئت علمی به استفاده از داده های کوهورت پس از تصویب طرح در مرکز تحقیقات غیرواگیر

_G3O1A1: شورای پژوهشی مرکز تحقیقات موافقت نامه های همکاری با سایر دانشگاه ها و موسسات آموزشی پژوهشی داخل و خارج کشور و سازمان های بین المللی مطابق قوانین و ضوابط مربوطه را تصویب می نماید.

_G4: فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت کاربردی نمودن (تبدیل به محصول) نتایج تحقیقات مرکز برای تولید مواد و وسایل پزشکی و رفع کمبودها و تأسیس و ثبت حداقل یک شرکت دانش‌بنیان وابسته به مرکز

_{: G4O1} تشکیل هسته های تخصصی یا کارگروه در مرکز برای پیشبرد و اجرای لاین های تحقیقاتی تخصصی

_{: G4O1A1}تشکیل جلسات منظم و ماهیانه مرکز و برنامه ریزی به منظور فعال نمودن هسته ها

_{: G4O1A2} تهیه موضوعات قابل پژوهش برای هر یک از هسته ها  

_{: G4O1A3}توانمندسازی محققین مربوطه

SWOT مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر 

 نقاط قوت: (Strengths)

1.     وجود اعضای هیات علمی تمام وقت و پژوهشگران بین رشته ای مورد نیاز از جمله تخصص های  قلب و عروق، پرستاری و مغز و اعصاب علاقمند و کارآمد در مرکز  
2.     عضویت اعضای مرکز در شوراهای پژوهشی و مراکز مرتبط در داخل دانشگاه
3.     نیاز دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به خدمات اعضای مرکز و داشتن مرکز تحقیقات مصوب
4.     وجود زیرساختهای اولیه لازم و تجهیزات پیشرفته پژوهشی موجود در دانشگاه

5-وجود تجربه و سرمایه اجتماعی همکاران در زمینه زمینه تحقیقات مرتبط باسلامت و بیماری ها 

6– وجود تمایل به همکاری بین سازمانی

7- وجود نیروی انسانی داخل و خارج و تمایل آنان به همکاری با حوزه های کاری مرکز 

8-داشتن ظرفیت مطالعه همگروهی آینده نگر کوهورت پرشین رفسنجان و پیشبرد مطالعه به مدت 15 سال

9- وجود بیوبانک مطالعه کوهورت با حجم نمونه بالغ بر 16000 نفر جمعیت شرکت کننده در مطالعات 6 گانه

 نقاط ضعف:  (Weaknesses)

1.         کاربردی نشدن تحقیقات ا در نظام سلامت
2.         عدم رعایت استاندارد های مدیریتی و حرفه ای در پژوهش ها
3.         عدم پرداخت به موقع هزینه های طرحها
4.         وجود بوروکراسی اداری برای اجرای پژوهش های کاربردی
5.         تعویض مدیران و کارشناسان  مرتبط
6.          مشکلات در ترجمان دانش و ضعف در کاربست پژوهشها در جهت ارتقای سلامت جامعه
7.         کمبود نیروی پرسنلی و اداری و پژوهشگر پشتیبان فرایندهای پژوهش
8.          نداشتن تشکیلات مصوب و ردیف بودجه در برنامه ملی

 فرصتها:  (Opportunities)

1.       نیازمندی کشور به خدمات و پژوهش ها در زمینه بیماری های غیرواگیر در سطح کلان
2.       وجود محققان علاقمند و پیگیر درون و برون دانشگاهی برای مشارکت در طرح های مرتبط با بیماریهای غیر واگیر
3.      توجه مسئولین رده بالای کشور به اهمیت تحقیقات با رویکرد حل مسایل پیچیده نظام سلامت
4.       وجود محققین ایرانی در سطح علمی بالا در دنیا و زمینه برای جلب مشارکت
5.      وجود اینترنت و ارتباط محققین و دسترسی به بانک های اطلاعاتی برای فیلد کاری مرکز
6.       وجود بودجه های تحقیقاتی در سایر سازمان ها و ادارات که در قالب طرح های مشترک تحقیقاتی قابل جذب می باشند.
7.       امکان رقابت با سایر مراکز تحقیقاتی در کشور  
8.        وجود مطالعات گسترده کوهورت در این دانشگاه و در سطح کشور

 تهدیدها:  (Threats)

1. -   عدم ثبات مدیریت ها و برنامه های آنها
2. -   عدم نهادینه شدن کار گروهی بین همکاران داخل و خارج از مرکز
3. -   استفاده ناصحیح از ارتباطات و امتیازات و نابرابری در حمایت پژوهشگران پایتخت و سایر مراکز
4. -   عدم وجود لاین مشخص تحقیقاتی اعضای مرکز
5. -   تغییر سیاست ها و وجود سیاست های مقطعی
6. -    وجود قوانین سخت وزارت در اخذ موافقت اصولی، قطعی، ردیف بودجه ای و تغییر مداوم قوانین مصوب
7. -   وجود تحریم های علمی خارجی 
8. -   کمبود آموزش نیروی انسانی
9. -   نبود قوانین حمایتی از حقوق محققان

10-فقدان نقش فعال بخش خصوصی در همکاری با مراکز تحقیقات